Конститутсия — шоҳсутуни давлат ва таҳкими ҳокиият!

Дар низоми давлатдории муосир Конститутсия мақоми меҳварӣ дошта, ҳамчун санади олии ҳуқуқӣ ҷойгоҳи махсуси стратегӣ касб менамояд. Қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон 6 ноябри соли 1994 марҳалаи навини давлатсозӣ ва ҷомеасозии тоҷикон ба шумор рафта, заминаи ҳуқуқӣ ва сиёсии эҳёи давлати навини миллӣ гардид. Ин ҳуҷҷат заминаи ташкилӣ-ҳуқуқӣ, сиёсӣ ва идеологии таҳкими истиқлолияти давлатӣ ва ваҳдати миллиро ба вуҷуд овард.

Нақши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳияи стратегияи конститутсионӣ ва ташаккули модели давлати ҳуқуқбунёд, демократӣ ва иҷтимоӣ бебаҳост. Маҳз бо сиёсати давлатмадоронаи Пешвои миллат Конститутсия ҳамчун санади сарнавиштсоз қудрати воқеӣ ва иҷроии худ­ро пайдо намуд. Конститутсия қонуни асосии давлат буда, бо он низоми сиёсӣ, сохтори давлатдорӣ, шакли ҳокимият ва механизмҳои ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон муайян мегарданд. Ба тариқи ҳуқуқӣ он манбаи олии ҳуқуқ буда, дорои чунин хусусиятҳост:

Олии ҳуқуқӣ ва бартарияти қонун; Суботи конститутсионӣ ва таъмини идомадории давлатдорӣ; Муайянгари шакли идоракунӣ, сохтори давлатӣ ва тақсимоти ҳокимият; Ҳифзи ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд; Таъмини амнияти давлатӣ ва ваҳдати миллӣ. Дар Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мафҳумҳои давлатдории миллӣ, соҳибихтиёрӣ, дунявият, ваҳдати миллӣ ва волоияти қонун ҳамчун арзишҳои олӣ ҷой дода шудаанд. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рӯзҳои аввали фаъолияти сиёсӣ дар роҳи ҳифз ва эҳёи давлати тоҷикон рисолати таърихиро ба дӯш гирифтанд.            Пешвои миллат бо ҷасорат ва иродаи сиёсӣ ба оташ бас кардании ҷанги дохилӣ муваффақ гардида, бо роҳи мусолиҳа ва гуфтушунид сулҳро таъмин намуданд. Сулҳи тоҷикон дастоварди беназири таърихӣ ва заминаи татбиқи Конститутсия гардид. Ташаккули модели миллии идоракунӣ Дар асоси сиёсати Пешвои миллат модели мутавозини президентӣ-парламентарӣ ташаккул ёфт ва бахусус мақоми қувваҳои муҳофизи амният ва асосҳои давлатдории миллӣ таҳким дода шуданд. Такмили Конститутсия ва рушди ҳуқуқӣ Ислоҳоти конститутсионии солҳои 1999, 2003 ва 2016 самти таҳкимёбии низоми давлатдории миллӣ, мустаҳкам намудани ваҳдати миллӣ, ҳифзи арзишҳои миллӣ ва суботи сиёсиро таъмин намуданд. Дар натиҷа, мақоми конститутсионии Пешвои миллат ҳамчун кафили истиқлолият, ваҳдати миллӣ ва идомадории сиёсати давлатдорӣ ба низом даромад. Таҳкими волоияти қонун ва суди мустақил Пешвои миллат бо сиёсати ислоҳоти системавӣ низоми судиро таҳким дода, кафолати фаъолияти мустақили он, баробарии шаҷараи инсон дар назди қонун ва ҳимояи ҳуқуқҳои конститутсиониро таъмин намуданд. Таъмини рушди устувори иқтисодӣ ва иҷтимоӣ Сиёсати стратегӣ ва барномаҳои давлатӣ заминаи ҳуқуқӣ ва иқтисодиро барои пешрафти давлат ва некӯаҳволии ҷомеа фароҳам овард. Барномаҳои миллии рушд ба таҳкими истиқлолияти иқтисодӣ ва амнияти миллӣ равона шудаанд. Конститутсияи  Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баробари таъмини суботи давлатӣ, ба рушди ҷомеаи демократӣ ва институтҳои шаҳрвандӣ равона шудааст. Ташаккули ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судӣ бо механизми мутавозин; ҳифзи ҳуқуқу манфиатҳои шаҳрвандон; озодии эътиқод, баён ва фаъолияти сиёсию иҷтимоӣ; ҳимояи арзишҳои миллӣ ва фарҳангӣ. Бо ин васила, Конститутсия ва сиёсати Пешвои миллат заминаи эътимодбахши рушди давлати ҳуқуқбунёд ва ҷомеаи демократӣ гардиданд. Конститутсия ҳамчун шоҳсутуни давлат рамзи соҳибихтиёрӣ, ваҳдати миллӣ ва рушди устувори Тоҷикистон мебошад. Дар таъмини амалӣ гаштани меъёрҳои он хизмати Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таърихӣ ва ҳалкунанда аст.

Ҳифз ва риояи Конститутсия вазифаи муқаддаси ҳар шаҳрванд аст, зеро:

Ваҳдати миллӣ — тавлиди Конститутсия,

Конститутсия — пояи давлатдории миллӣ,

ва Пешвои миллат — кафили бақои онҳо мебошад.

 

Судяи суди Синои шаҳри Душанбе:

Аҳмадзода Ф.М.